पुरानी जिन्स और गिटार

परवा सगळे जेवायला आले होते. जेवणं आटोपल्यावर ठरल्याप्रमाणे फोटो बघणे हा कार्यक्रम सुरू केला. अकोल्याला अनेक वर्षे सांभाळून ठेवलेले फोटो आता प्रत्येकाने घेवून जावे असं ठरलच होतं. मग पॅकिंग उघडून बसले सगळे. जुने फोटो बघणे म्हणजे खरंच खूप गंमत येते.

ए बघ मी छान होते, ए बघ माझे केस किती लांब होते, ए बघ मी किती बारीक होते, आपले जुने घर असे होते, हं याठिकाणी अशी बाग होती, आपण कसे खेळायचो मस्ती करयचो असेच वाक्य बोलले जात होते. अगदी ब्लॅक अँड व्हाईट फोटो पासून तर आत्ताच्या enjoying old memories, feeling nostalgic च्या मोबाईल च्या सेल्फी पर्यंतचा भला मोठा प्रवास आम्ही मस्त मजेत केला. फोटो म्हणजे खरंच आपलचं हूल देत गेलेलं वय असतं नाही का? फोटोच्या प्रकारात होत जाणारे बदल अनुभवणारे आपण 45 ते 55,60 च्या पिढी चे लोकं खरचं लकी म्हटले पाहिजे. ब्लॅक अँड व्हाईट मधलं कोवळ बालपण, रंगीत फोटोतील टवटवीत तरूणपण आपल्या पिढीने बघितले हे खरेच.

मला आठवलं माझ्या आजोबांच्या एकाहत्तरीचे फोटो. आत्ता सारखे प्रत्येक क्षणांचे फोटो काढायचा तो जमाना नव्हताच. गृप फोटो 2,4 आणि आजीआजोबांचा एक स्पेशल फोटो कि झालं, कार्यक्रम  साजरा झाला. तर सांगायचा मुद्दा हा की स्टॅण्डवर कॅमेरा ठेवलेला होता. त्यावर एक काळा चौकोनी मोठा रुमाल टाकला होता. त्या रुमालाच्या आत फोटोग्राफर शिरला काहीतरी जादू केली आणि म्हणाला काढला फोटो. कधी देणार तर महिना तरी लागेल म्हणाला. तेव्हा जर कोणी सांगितले असते कि काही वर्षांत असा फोन येईल कि तुम्ही इकडे फोटो काढला कि लगेच दुसर्‍या क्षणी बघू शकाल तर नक्कीच त्याला वेड्यात काढले असते.

आजच्या कॉम्प्युटर क्रांतीची कमाल झाली. जुन्या खराब होणार्‍या फोटोंची सॉफ्टकॉपी बनवून कॉम्प्युटर वर, हार्ड डिस्क वर, क्लाऊडवर आता ते फोटो चिरकाल टिकणार आहे.अगदी आपल्या बालपणीच्या मैत्री सारखेच.                                    मित्रमंडळींच्या गृपमधील प्रत्येकजण आठवायला लागले. भावंडांचे मित्रमंडळ पण अगदी स्पष्ट आठवायला लागले. मग हि कुठे असते? हा काय करतो वगैरे. जुन्या गल्ल्या, चौक सगळे आठवू लागलो आख्ख बालपण एखाद्या चल चित्रपटा सारखा डोळ्यासमोरुन जाऊ लागला अगदी डायलॉग सहित सगळं.           

नातेवाईकांचे फोटो बघताना आत्या /काका/मामांचे पण मित्रमंडळी आठवले. आठवणींच्या बाबतीत भावजींची कमाल होती त्यांना खूप बारीक सारीक तपशील आठवत होता. सगळे भूतकाळात छान रमले. गप्पांना अंत नव्हता. जुन्या आठवणींनी हसूही येत होते आणि बराच मोठा काळ लोटला अशी संमिश्र भावना पण होती.

 एकीकडे लगेच आपापल्या गृपवर ब्लॅक अँड व्हाईट फोटो टाकून ओळखा कोण? असे कोडे घालून गृपवर पण गप्पा सुरू झाल्या. ब्लॅक अँड व्हाईट फोटो मधील आजी आजोबा, काका, मामा, मावश्या, आत्या इतर नातेवाईक, शाळेचे मित्रमैत्रिणी असे फोटो बघता बघता रंगीत फोटोंचा अल्बम कधी सुरू झाले समजलं देखिल नाही. मग कॉलेजच्या दिवसांचे फोटो सुरू झाले. केसांचे लांब कल्ले, मोठ्या बेलबॉटम पॅंट, शिडशिडीत शरीरयष्टी असे आता हसू आणणारे पण त्यावेळेस च्या फॅशन नुसार असलेले फोटो बघून गंमत वाटत होती. फुग्याच्या बाह्या, स्लॅक्स (पावला खालून त्याची एक पट्टी असायची) , मॅक्सी, लांब पायघोळ स्कर्ट त्यावर कमरेइतके टॉप, कानावर केसांच्या बटा आणि मागे सैल किंवा घट्ट वेणी किंवा अंबाडा. अशी मुलींची आणि  आई, काकू, मामींची केशभूषा आणि वेषभूषा होती.  थोडेफार बदल होऊन जुनी फॅशन आता परतून पुन्हा आली आहे. फक्त केसांची फॅशन आली नाही.

मग एकेकाच्या लग्नाचे फोटो बघत होतो. चेहर्‍यातला कोवळेपणा प्रकर्षाने जाणवत होता. घनदाट केस आणि निमूळता, निरागस कोवळा चेहरा असं रूप प्रत्येकाचच दिसत होतं. नणंद म्हणाली या वयातल्या सगळ्या नवरी किती गोड, सोज्वळ दिसतात. आजच्या पेक्षा अगदी कमी मेकअप असलेला नॅचरल चेहरा खरचं खूप टवटवीत दिसत होता. एकतर आजच्या पेक्षा लग्न पण लवकर व्हायचे त्यामुळे नवरा नवरी छोटे आणि तजेलदार. ते फोटो बघतांना जाणवतं आपल्यात खरच खूप बदल झाला आहे. वयातला बदल ठळकपणे लक्षात आला. डोक्यावरचे केस कमी आणि चेहरा पसरट होत जरड झालेला, अधूनमधून डोकावणारे पांढरे केस त्यात भर घालत आहेत. आयुष्यातील चढउतार, बदलत जाणारी परिस्थिती, बदलत जाणारा काळ आपल्याला त्याच्या बरोबर मोठ करत करत एक दिवस आपल्या पुरता कायमचा थांबणार आहे या वास्तवाची जाणिव हे फोटो करून देत होते. पण मी लगेच दुसर्‍या अल्बम कडे वळले. डोहाळजेवण, बारसे, वाढदिवस, शाळा, कॉलेजातली आमची मुले असा फोटोचा धबधबा संपता संपत नव्हता.

फोटोंची ही कहाणी तुमच्या आमच्या सर्वांच्याच घरची सारखी आहे. तर मंडळी फोटोंचा हा अलबम किंवा आठवणींची ही फोटोफ्रेम प्रत्येकानेच आपल्या मनात जपून ठेवली असणार हो न! तुम्हीही तुमच्या घरी अशी फोटोंची मैफिल जमवा आणि या गमतीची पुनरावृत्ती अनुभवून बघा. एक हिंदी गाणे या निमित्ताने आठवले पुरानी जिन्स और गिटार मोहल्ले कि वो छत और मेरे यार। बस यादे यादे यादे रह जाती हैं कुछ छोटी छोटी बाते रह जाती है।