लॉक डाउन, मी आणि माझी पापड रेसिपी

 'तुम्हा बायकांचं काही कळतच नाही. तुमच्या मनात काय असतं ते ब्रह्मदेवही सांगू शकणार नाही' असं जे नेहमी पुरुष मंडळी किंवा समस्त नवरे मंडळी म्हणत असते त्यात खरं तर बरच तथ्य आहे. आता हेच पहा ना---- सध्या "कोरोना" मुळे "लॉक डाउन पिरेड" सुरू आहे. ह्या काळात बहुतांश ठिकाणी नवरा, मुले घरातच असल्याने कामे खूपच वाढली आहेत,

असा बायकांचा अनुभव आहे. त्यातही बऱ्याच ठिकाणी बायकांना मुलांची, नवऱ्याची मदत होते; पण तरीही मुख्य कामे स्त्री लाच करावी लागतात. त्यात "मोलकरीण" ह्या  महत्वपूर्ण पदावरील (नव्यानेच   साक्षातकार  झालेल्या) व्यक्ती ची उणीव, दर  दोन तासांनी निघणाऱ्या भांड्यांची रास, चहा, नाश्ता, जेवण, परत  चहा, नाश्ता, जेवण ,कपडे धुणे, घर आवरणे--- ह्या सततच्या आणि कराव्याच लागणाऱ्या जास्तीच्या कामांमुळे एकीकडे वैतागलेल्या, थकलेल्या बायका दुसरीकडे मात्र अति उत्साहाने वड्या, पापड, कुरडया, खारोड्या---असले किचकट पदार्थ बनवतात आणि फुशारकीने त्याचे फोटोही पाठवतात. ह्या सुगरण बायकांचा कुटील डाव असतो, तो आमच्या सारख्या "जेमतेम काठावर पास झालेल्या" बायकांना डॉमिनेट करण्याचा.आणि आम्हीही फसतो की हो. आम्हीही शिरा ताणून आणि पदर खोचून लागतो कामाला. जशी की मी---

 झाले असे की अर्चना, रश्मी, दिप्ती, सुषमा ह्या सारख्या बऱ्याच सुगरण मैत्रिणींनी  टाकलेले वेगवेगळ्या रेसिपी चे फोटो पाहून अस्मादिकांनाही इच्छा झाली . ते काय दांडगे की सांडगे म्हणतात ते करून पाहिलं. ते अगदीच सोप्प होतं तरी बऱ्यापैकी जमलं. साबुदाणा आणि बटाट्याचे पापड करून पाहिले ते फसले इतकं करूनही मन भरलं नाही म्हणा  की  स्वतः वरील अति आत्मविश्वासा मुळे म्हणा ज्वारीचे पापड करायचा बेत केला. मार्गदर्शन अर्थात च दिप्ती आणि  अर्चनाचं. वाटलं सोप्प तर आहे अगदी.  पीठ पाण्यात भिजवायचे, थोडं फार मीठ, तिखट काय ते टाकायचे आणि "सांगितलेल्या अंदाजे पाण्यात" (उकळलेल्या) घोटत रहायचे, पेशन्स ठेवून अर्थात. मग ते "काहीतरी" दिसलं की समजायचे झाले म्हणून, अन पळीने ओतायचे प्लास्टिक कागदावर किंवा  कॉटन कपड्यावर. हाय काय अन नाय काय. केली मग तयारी, तेही नवरा हॉटेल ला निघून गेल्यावर, सकाळी 9 नंतर.  आमच्या हॉटेल ला शटर सिस्टिम नसल्याने त्याला बिचाऱ्याला जावेच लागते, सकाळी 3 तास,  संध्याकाळी 4/5 तास. (तेवढीच  मलाही शांतता. आणि गरज लागली तर लगेचच आवाजही देता येतो. म्हणजे दुहेरी फायदा.)तसेही नवऱ्यासमोर मी जास्त सुगरण पणा करतच  नाही. तो म्हणतो, 'कशाला दमतेस इतकी?(खरे तर त्याला म्हणायचे असते, जमत नाही तिथे डोकं का खराब करतेस?) कारण केल्यावर ते खाल्लं जाईलच ह्याची खात्री "शून्य" असते. असो. 

तर मी मिळालेल्या ज्ञाना नुसार सगळी प्रोसेस पार पाडली, तेही संयम बाळगत, जो मुळातच माझ्यात खूप कमी आहे. मुलं ही नेहमी म्हणतात, 'मॉम, तुला धीर जरासाही नाही." सांगितलेलं काम किंवा मनात असलेली गोष्ट लगेच झाली पाहिजे, कीवा  होऊन जावी असे मला वाटते . खरे तर असले किचकट पदार्थ ही मनात आले की पट्कन तयार व्हावेत अशी माझी भाबडी इच्छा असते(थोडक्यात,  कष्ट न करताच) . मी 2 प्लास्टिक पेपर, एक मोठा कॉटन कपडा अगोदरच तयार ठेवले होते. पीठ  "ओतणेबल "  झाले असे वाटल्यावर मी पळीने ओतायला सुरुवात केली. पण  बहुदा ओतत असतानाच त्यांची  घट्ट मैत्री झाली आणि कुठलाही सारासार विचार न करता सगळे एकमेकांना बिलगले, कबके बिछडे हुवे  --सारखे . अगदीच आकारहीन दिशाहीन पसरू लागले, आणि  मग माझा चेहराही रंगहीन होऊ लागला. कशीतरी कसरत करून चार चकरा गच्चीवर मारत "ते अजब समीकरण" वाळत घालून आली. खूप थकायला झाले होते. त्यानंतर लेकाचा चहा, पूर्ण स्वयंपाक--- माझा चेहरा आणि  वेदनेने परिपूर्ण भाव पाहून "दोघेही" मदतीला धावून आले अर्थात. जेवणानंतर मैत्रिणींच्या गृप (सगळ्याच) मध्ये डोकावणे आणि मधून मधून रिप्लाय करणे हे तर "मस्ट" असतेच. कुणी कोडी टाकली तर तीही सोडवावी लागतातच. आपले ज्ञान (की अज्ञान?)  दाखवायची संधी कोण कशाला सोडेल? तर गृप वर उडत उडत हिंडून झाले, थोडा आराम करून झाला आणि 4 वाजता मोठ्या उत्साहाने गच्चीवर गेले "ते समीकरण " खाली आणायला. बघताच क्षणी इतकी प्रेमात पडले त्याच्या की लपत छपत   खाली आणून झटकन झाकून ठेवले,जेणे करून माझ्या "प्रियकराचे " दर्शन नवऱ्याला व्हायला नको. मग परत जेव्हा तो हॉटेल ला गेला तेव्हा ताबडतोब मी केलेली कारागिरी ताटात उतरवायला निघाले. पण छया: कसलं काय? ते सगळे जीव इतके एकमेकांच्या प्रेमात होते की अलग व्हायलाच तयार होईनात.मी आपल्या स्वभावाला अनुसरून जोराने आणि काहीशा रागाने त्यांना जवळ घेण्याचा, सॉरी, ओढायचा प्रयत्न करताच  ते कॉटन चे कापड  टराटरा फाटलेच. प्लास्टिक मधून तरी थोडं फार हाती लागलं, म्हणजे चुराच. मग काय , 

  

कानाला खडा लावला, जिवाला यापुढे जास्त त्रास करून  घयायचा नाय, झेपेल तेच आणि जमेल तेवढंच करायचं. निदान दुष्ट मैत्रिणींनी दुसरी रेसिपी पाठवेपर्यंत तरी.

 माणिक नेरकर.