मे(रा)नोपॉज

कावळा शिवला ,पाळी आली ,MC ,टमाटर फुटला....,अशा नानाविध नावानी ओळखली जाणारी ,मेंस्ट्रुअल सायकल ,प्रत्येक स्त्रिच्या जीवनाच अविभाज्य अंग आहे.

वयाच्या अंदाजे 15 -16 व्या वर्षी सुरु होणारी आणि दर महिन्यात अवचित भेट देणारी ही सखी ,वयाच्या साधारण  45- 50 व्या वर्षी आपला निरोप घेते.

माझी अन पाळी ची पहिली भेट झाली (ओझरती म्हणू हव तर) मी चौथीत असताना,पुसद ला.

माझी मैत्रीण होती कल्पना,ती आठवी ला होती (मैत्री ला वयाच अंतर नसतं म्हणतात ते खरय ) मी तिच्याकडे रोज खेळायला जायचे ,एक दिवस गेले तर तिनी सांगितले मी आता  खेळणार नाही 3-4 दिवस , मला कावळा शिवला आहे .तरी मी तिच्याशी बोलत बसले ,निघाले तर ति मला सोडायला बाहेरपर्यन्त येत होती ,तेवढ्यात तिची आई ओरडली ,तो पायावर ओघळ आलाय तो धुऊन घे आधी ,तिच्या पायावर लाल रंगाचा रक्ताचा ओघळ होता ,तिचा चेहरा कावरा बावरा झाला ,ती आत गेली.

,मुळात चौकस स्वभाव नसल्याने ,आई ला किंवा तिलाही ह्याबद्दल कधी विचारले नाही,हा प्रसंग मी विसरुनही गेले .

पुढे साधारण सातवी ला असताना आई ने मला याबद्दल जुजबी माहिती दिली आणि अस काही

झाल तर सांग म्हणाली . मधे 1- 2 वर्ष गेले ,दहावी ला असताना आम्ही गाइड च्या कॅम्प ला गेलो ,तिथे मैत्रीणींची कुजबुज सुरु होती ,एका मैत्रीणीची विशेष काळजी घेतली जात होती ,तिची सगळी काम बाकी मैत्रीणी करत होत्या ,मला काय ते कळत नव्हत पण इतक्या जवळच्या मैत्रीणी

मला डावलुन कुजबुज करतायत ह्याच तेंव्हा खुप वाइट वाटल होत.

मग तो दिवस उजाडला, दहावी संपता संपता माझी पाळी आली ,खुप  वेगळ फीलिंग होत ते ,शब्दात मांडता न येणार !

कल्पना ला  शिवलेला कावळा ,गाइड कैम्प मधे मैत्रीणीला मिळलेली स्पेशल वागणूक ,अजुन कुठे कुठे झालेला याचा उल्लेख सगळ झर्रकंन डोळ्यासमोरून गेल .

वर्षभर, पाळी ची तारीख जवळ आली ,की नको वाटायच ,पण हळू हळू कहि वाटेनास झाल ,सवय झाली त्याची .

प्रामाणिकपणे सांगायचं तर मला कधी  पाळी चा फारसा त्रास झाला नाही ,मामुली पोट ,पाठ दुखण,थोड़ी बहुत चिड़चिड़ ,बास एवढंच!त्यामुळे पण या सखीशी लवकर सख्य जमल.

बघता बघता 30 ,वर्ष आम्ही गुणयागोविंदाने नांदलो .

48 वर्षाची झाले अन आता कधी पण पाळी जाईल अशी लक्षण दिसायला लागले .

मेंनोपॉज ! हा स्त्री च्या जीवनताल एक थांबा आहे ,ठहराव आहे ,अस बरच काही वाचल होत.मेंनोपॉज मधे खुप त्रास होते असही ऐकले होत,त्यामुळे भीति वाटत होती.शिवाय ज्या मैत्रिणी या फेज़ मधून जात होत्या ,त्यांचे ही अनुभव फेर धरून, खुर्ची का मिर्ची जाशील कैसी म्हणत सभोवति नाचत होते.

अचानक छाती धडधडायला लागते ,एकटेपणा वाटतो ,थोड़ ही काही झाल की डोळ्यात पाणी येत ,हाड़ ठिसुळ होतात.....एक ना अनेक प्रत्येकीचे अनुभव वेगळे ! 

1 पूर्ण वर्षभर पाळी आली नाही ,अन माझ्या मेंनोपॉज वर शिक्कामोर्तब झाल.

दोघही मुलं पण त्या वर्षी, एकाच वेळी बाहेरगावी शिकायला गेले,त्यामुळे आता आपल काही खर नाही अस वाटल. पण एखाद्या संकटाचा सामना करायला आपण सुसज्ज असाव ,अन ते संकट अगदी मामूली निघाव ,अस काहीस या बाबतीत झाल.

या सखी नी जस असताना मला काही त्रास दिला नाही ,तस जाताना पण निमुटपणे निघुन गेली .

सकाळी बॅडमिंटन ,मग दुकान ,तिथुन आल की लगेच खाली गोडाउन ला बसायच ,मग गाण्याचा क्लास ,तिथुन आल्यावर ट्रीट ला चक्कर , 3 - 4 bc ग्रुप ,प्रेरणा क्लब हा सोशल वर्क करणारा ग्रुप,अस सगळ व्यस्ततेच कवच भोवती आखुन घेतल्यामुळे फार काही जाणवल नसाव .तरी पण हे कवच भेदुन येणारा एखादा चुकार रिकामा क्षण त्रास देतोच.त्याशिवाय,

कधी न होणारी अॅसिडिटी आता व्हायला लागली आहे,खाणयापिंण्याच्या वेळेत बदल झाला तर त्रास होतो ,अचानक गर्मी होते तर दुसऱ्या क्षणाला थंडी वाजते,आजुबाजूला अनेक जण बोलत असतील तर त्रास होतो ,बॅडमिंटन खेळताना रिफ्लेक्सेस कमी झालेत हे जाणवत  मूड स्विंग आहेत..,अरेच्चा! काहि त्रास नाही म्हणता म्हणता ,यादी बरीच मोठी झाली की !

पण आपल्या सहवासात बरेच वर्ष असणारी गोष्ट ,मग ती आवडती असो की नावडती ,आपल्या आयुष्यातुन जाताना थोड़ा बहुत त्रास तर होणारच न !

या वर्षभरात ,वाचन जे बंदच झाल होत ,ते सुरु केल,थोड़ थोड़  लिखाण सुरु केल ,रिफ्लेक्सेस कमी झालें तरी खेळण्यात कुठे कमी पडत नाहीये ( ग्रुप मधे सगळे जेंट्स असल्याने,ही शक्यता जास्त होती ) हे लक्षात आल्यामुळे खेळण ही सुरु ठेवल. डान्स आणि स्विमिंग शिकायचा विचार आहे .

एकूण जमा खर्च मांडला तर पाळी येण अन मेनोपॉज़ दोन्ही फारस त्रासदायक ठरल नाही.त्यामुळे मेनोपॉज़ हा पॉज न ठरता ,अनेक नवीन गोष्टीची सुरुवात ठरावा अस वाटतय.