काल मिक्सर चे भांडे दुरुस्त करायला म्हणून आमच्या नेहमीच्या स्टील च्या दुकानात ‘स्टील पॅलेस’मधे गेले. मिक्सर त्याच्याकडूनच घेतले होते. त्याची एजन्सी त्याच्याकडे असल्याने काही प्रॉब्लेम आला की तेथेच जावे लागते. एरवी सुद्धा मला त्या दुकानात जायला फार आवडतं. त्याच्याकडे एकतर चांगल्या क्वालिटी चे स्टील असते आणि दुसरं म्हणजे तेथे सगळी छान छान चकचकीत भांडी इतकी सुंदर शिस्तीत लावून ठेवली असतात की बस्स, बघत राहावेसे वाटते. सुमारे ३० वर्षांपासून मी बघतेय, तेव्हासुद्धा अशीच छान लावून ठेवलेली चक चक चकाकणारी भांडी बघून खूप प्रसन्न वाटायचे. तेव्हा मी माझ्या मावशीकडे शिकायला राहत होती. त्यावेळेस मावशी नेहमी ह्याच दुकानातून भांडी घ्यायची. येथे थोडा भाव जास्त असायचा पण भांडे एकदम मजबूत, दणकट चांगल्या क्वालिटीचे असायचे. मावशीला टपऱ्या भांड्यांची फार चीड यायची. तिच्याकडे सगळी भांडी कशी जाडजूड बुडाची. वाट्या, पेले, ताटं सुद्धा मोठाले. कोणाकडे छोट्या छोट्या वाट्या पहिल्या की घरी आल्यावर हमखास तिचा शेरा असायचाच, “काय मेल्या नकट्या वाट्या! आडजीभ खाय अन पडजीभ वाट पाय! वाटी कशी हवी, पाहूनच मन तृप्त झाले पाहिजे”. ते आठवलं की मनात येतं आत्ताच्या रिसेप्शन मधल्या स्वीट साठी असतात त्या पिटुकल्या प्लॅस्टिकच्या वाट्या बघून कायच म्हणाली असती ती! तर सांगायचे असे होते कि मिक्सर दुरुस्ती ला टाकला आणि नेहमी सारखी त्या शिस्तीत लावलेल्या भांड्यांवर नजर फिरवली तर मला ते छोटेसे उभट भांडे दिसले. खरं तर इतकी भांडी आहेत घरात, अर्ध्याहून अधिक तर माळावर ठेवली आहेत पण मला बरेच दिवसांपासून तसे साधारण २ ग्लास ताक बसेल असे उभट भांडे हवे होते. आता दोघेच असल्याने तेवढेसे ताक करायला नेहमीचे भांडे घेतले की दही अगदी बुडाशी राहून नीट घुसळल्या जात नाही म्हणून अगदी हवे तसे छोटेसे पण उभट भांडे दिसल्याने मी खुश होऊन लगेच घेतलेही ते भांडे! नाव वगैरे पण टाकले झकासपैकी अन घरी आल्यावर लगेच घासून बिसून उदघाटन सुद्धा केले उत्साहात. इतकी गम्मत वाटत होती स्वतःचीच! मनात म्हटले सुद्धा की एवढे वय वाढले तरी नविन भांड्याचा आनंद अगदी तस्साच पूर्वीसारखा अन भांड्यावर नाव टाकायची हौस पण तश्शीच अजूनही. भांड्यांवरची ही नावे अजूनही कुणाकुणाच्या, कुठल्या कुठल्या आठवणी करून देतात न! स्वयंपाक घरात काम करतांना ही नावं दिसली की काय काय आठवतं!
परवा असाच एक डबा उडतांना नाव दिसले सौ. मरोडकर काकूंकडून चि. सौ. कां. मधुमतीस सप्रेम भेट. मरोडकर काकू वाचल्यावर अचानकच सगळं जुनं आठवायला लागलं. आमचा तो अंजनगावचा आलकरींचा वाडा, त्यातली ती १२-१३ बिऱ्हाडं, त्यातलचं एक बिऱ्हाड आमचं. माझ्या लग्नात अख्खा वाडा आईच्या मदतीला कसा तत्पर होता ते आठवलं. तेव्हा काही आतासारखी पूर्ण कॉन्ट्रॅक्ट वगैरेची पद्धत नव्हती. सगळ्या शेजारणींनी अगदी निवडण टिपण, पापड कुरडया पासून सगळी मदत केलेली! त्यातल्याच एक ह्या मरोडकर काकू! झर्रकन सगळं डोळ्यासमोरून गेलं! त्या सगळ्या आठवणी फेर धरून नाचायला लागल्या. तसंच एकदा माळावरची भांडी काढतांना तो छोटासा स्टील चा चंबू दिसला. मी लहान असताना मला फार आवडायचा म्हणे! नंतर केव्हातरी माझा मुलगा लहान होता तेव्हा आईकडून त्याच्यासाठी म्हणून मी घेऊन आलेली. तो बघताच लेकाचा लहानपणीचा गोंडस गोबरा चेहरा आठवून भरून आले. मनात आलं किती भराभर मोठी होतात मुलं! लक्षात सुद्धा येत नाही अन मग अचानकच एक दिवस प्रश्न पडतो, "आई ..आई!" म्हणत भोवती भोवती करणारा हाच का तो आपला लेक म्हणून? बघा, हा पिटुकला चंबू कुठल्या कुठे घेऊन गेला! प्रत्येक भांड्याची अशीच वेगवेगळी कहाणी! माझ्या नणंदेने दिलेली अंजली ची स्टील ची चाळणी. काहीही चाळायला गेली की नणंदेची आठवण हमखास येणारच. दुसऱ्या एका चुलत नणंदेनी दिलेला कोथिंबीर ठेवायचा जाळीचा डबा. काढला की ती उभी राहते नजरेसमोर! एक गुंडीचा पोळ्यांचा डबा असाच एका मामीने दिलेला! साखरेचा मोठा पाच किलोचा डबा बाबांच्या शाळेतल्या एका शिक्षकांनी दिलेला. त्यांनी मला सुद्धा शिकवलेले. त्यामुळे डब्यावरचं नाव वाचलं की एखादा कठीण प्रश्न विचारून उत्तराच्या अपेक्षेने पूर्ण वर्गावर नजर फिरवणाऱ्या त्या शिक्षकांची छबी नजरेसमोर उभी राहते. त्यावेळेला कार्यप्रसंगी बहुतेक भांडी देण्याचीच प्रथा असायची. लग्नात कुणीकुणी दिलेली मोठी मोठी पातेली, डबे, ताटं अन आणखी काय काय! मुलांच्या बारशाला, वाढदिवसाला कुणी कुणी दिलेले छोटे छोटे डब्बे! आताशा तर ते एवढंसं काही ठेवायला छान उपयोगात येताहेत. आणि त्यावरचं नाव वाचलं की मग माझा फ्लॅशबॅक सुरु! म्हणून तर म्हणतेय की "नावात काय नसतं?", बघायला गेलं तर नावात खूप काही असतं हो!
"बर्तन बर्तन पे लिखा है,
देनेवाले का नाम!
और हर नाम से जुडी
उन खूबसूरत यादों को सलाम!"
सौ. मधुमती वऱ्हाडपांडे
अकोला
No comments:
Post a Comment