मी ह्यावेळेस अमेरिकेत गेली तेव्हा फॉल सीझन नुकताच संपत आलेला होता. आपल्याकडे जसे तीन मुख्य ऋतू असतात हिवाळा, उन्हाळा, पावसाळा तसे तेथे विंटर, स्प्रिंग, समर आणि ऑटम हे चार मुख्य ऋतू असतात. पावसाळा वेगळा नसतो. वर्षभर केव्हाही पाऊस पडतो. ऑटममध्ये मुख्यतः सगळी पानगळ होते. ह्या पानगळीच्या ऋतूलाच फॉल म्हणतात. आणि नंतर स्प्रिंग मध्ये सृष्टी पुन्हा सगळा शृंगार करते. मी ऑटम च्या शेवटी शेवटी पोहचली त्यामुळे मला ह्यावेळेस फॉल बघता आला. फॉल किंवा पानगळीच्या सगळ्या स्टेजेस खूपच विलोभनीय असतात. सुरवातीला सगळी पानं केशरी, लाल अन् नंतर पिवळीजर्द होत जातात तेव्हा तर कमालीची सुंदर दिसतात. आणि नंतर पूर्ण गळून पडतात. मी ह्यावेळेस पहिल्यांदाच बघितल्या ह्या स्टेजेस. आपण जे पेंटिंग्ज मध्ये लाल, केशरी, पिवळ्या रंगांची सुंदर सुंदर झाडं आणि रस्त्यावर अंथरलेले पानांचे मनमोहक लाल, पिवळे, केशरी गालिचे बघतो तसं प्रत्यक्षात बघायला मिळालं. (सोबत फोटो टाकले आहेत)
.
पानगळ झाल्यावर बाकी सगळे मोठमोठे वृक्ष पूर्ण उघडे बोडखे दिसतात. वेगवेगळ्या उंचीचे, आकाराचे, काही उंचच उंच वाढलेले, काही पसरलेले, काहींच्या फांद्या वेड्यावाकड्या पण आकर्षक कलात्मकतेने पसरलेल्या. संपूर्ण पानगळ झालेली. अख्ख्या झाडावर औषधालासुद्धा एकही पान नाही. मी येथे आल्यावर जेमतेम महिन्याभरात हे स्थित्यंतर झालेले दिसले. काही दिवसांपूर्वीच हिरव्या गच्च पानांनी आच्छादलेले, फुला फळांनी बहरलेले सगळे वृक्ष हळूहळू लालबुंद होत गेले, मग पूर्ण पिवळे झाले अन नंतर एखाद्या नखशिखांत दागिन्यांनी मढलेल्या महाराणीने सगळे दागिने एकेक करून उतरवून ठेवावेत तसा सगळा पर्णसंभार जसा काही उतरवून ठेवला झाडांनी.
एकदा का आपल्या शरीरावरचं सगळं ओझं उतरवून टाकलं की मग सगळी झाडं मूकपणे, निःशब्द अवस्थेत जणू चिंतन करत उभे असतात! एखाद्या स्थितप्रज्ञासारखे निश्चल..! संपूर्ण पानगळ झालेले ते गगनचुंबी वृक्ष मला सर्वसंगपरित्याग केलेल्या योग्यांसारखे वाटायचे. त्यांची सगळी गतीच थांबलेली दिसायची. पानांची सळसळ नसल्याने सगळीकडे वेगळीच स्तब्धता दाटून आल्यासारखी वाटायची. चोहीकडे अशी शांत उभी, उघडी बोडखी, उजाडलेली झाडं! मात्र स्प्रिंग सुरु होताच हे सगळं दृश्यच एखादी जादूची कांडी फिरावी तसं पटापट बदलतं. पुन्हा सगळी सृष्टी हिरवीगार होऊन डोलायला लागते, ती सगळी झाड पुन्हा फुलतात, बहरतात. अगदी सहजपणे. जणू पुन्हा नव्याने जन्म घेतात. आपल्याकडेही शिशिरात पानगळ होते पण ती इतकी प्रकर्षाने जाणवत नाही. कदाचित आजूबाजूला इतक्या प्रचंड संख्येने वृक्ष नसतात म्हणूनही जाणवत नसावं कदाचित.
पानगळीच्या मौसमातली तिथली सगळी झाडं बघून सहजच मनात आलं आपल्यालाही असं जमलं तर? खरंच किती छान होईल! ह्या झाडांसारखा असाच ठराविक दिवसांमध्ये दरवर्षी एक ब्रेक घ्यायचा. जसा ते आपला पर्णसंभार उतरवून ठेवतात, अगदी तस्संच काही काळ आपले सगळे मुखवटे खरंच उतरवून ठेवायचे अन त्यांच्यासारखंच शांत, स्तब्ध राहून चिंतन करायचं, वर्षभराचा आपला आपणच आढावा घ्यायचा. एकजात सगळी अहंकाराची, रागाची, लोभाची, इर्षेची, मत्सराची, मोहाची पानगळ होऊ द्यायची. आपल्याच मनाचा तळ दिसेल असं मन स्वच्छ करायचं. काय बरोबर, काय चूक तपासून बघायचं. झालेल्या चुका खुल्या मनाने स्वीकारून टाकायच्या. दुरुस्त होण्याजोग्या नसतील तर निदान त्यापासून धडा घेऊन त्या पुन्हा होणार नाहीत ह्याची काळजी घ्यायची. अन एकदा का हा सगळा “फॉल” आटोपला की पुन्हा टवटवीत नवीन पालवी फुटू द्यायची! मनात आलं, खरंच जमेल का हे आपल्याला? कठीण तर आहेच पण प्रयत्न करून पाहायला काय हरकत आहे? नाही का?
©मधुमती वऱ्हाडपांडे
No comments:
Post a Comment