लाॅकडाऊन आणि आई

लाॅक डाऊन शब्द पाहिल्यावर वैतागू नका! थांबा! लॉक डाउन मधील माझ्या आईबद्दल सांगण्यापूर्वी थोडसं माझ्या आई बद्दल:-माझी आई, वय 79 वर्षे, मुंबईत मुलुंड येथे 2000 पासून (बाबा गेल्यापासून) एकटी राहते. काही वर्षे, कुणी ओळखीतल्या पेईंग गेस्टस आणि सात-आठ वर्षे माझी मुलगी सोबत होत्या. पण तशी ती सर्व एकटीने मॅनेज करते य इतकी वर्षं! आणि आता ऑगस्ट 2019 पासून एकटीच राहते ती! तिचा तिथे समवयस्क मैत्रिणींचा छान ग्रुप आहे. जवळच्या देशमुख गार्डनमध्ये मॉर्निंग वॉक, महिला मंडळ, सीनियर सिटीझन क्लब, विरंगुळा केंद्र, आपल्या पंचम सारख्या संस्थेची सदस्या, त्यामुळे सतत काहीना काही कार्यक्रमानिमित्त बाहेर जाणे सुरू असते. पुणे, पार्ले खालोखाल मुलुंडला नेहमी सांस्कृतिक कार्यक्रमांची रेलचेल असते. छान आपल्यासारखंच एकमेकीत ठरवून सिनेमा, नाटक, व्याख्यान, परिसंवाद इत्यादी कार्यक्रम अटेंड करत असते ती! कधीकधी जास्त कार्यक्रम झाले तर शांत राहते. देवपूजा, धार्मिक व

इतर वाचन, गजानन महाराज, गोंदवलेकर महाराज यांच्या पोथ्यांचे वाचन इत्यादी नियमित चालू असते. (त्यांच्यावर तिची नितांत श्रद्धा आहे).

                  8 मार्चला तिचा स्वतःचा व माझ्या जिजाजींचा वाढदिवस आटोपून, ती माझ्या बहिणीकडून (दहा-बारा दिवस राहून) मुलुंडला परतली आणि अचानक जनता कर्फ्यू ,लॉक डाऊन जाहीर झाला. थोडीशी कल्पना होती तर आठ-दहा दिवसांच्या भाज्या, मास्क, सॅनी टाइझर,औषधे इत्यादी तयारी करून ठेवली होती तिने! पण किराणा वाल्याने ती मुलुंडला नसल्याने यादी रखडवली व नंतर सामान संपले म्हणून सांगितले. लोकांनी पॅनिक होऊन खूप मोठे सामान भरण्याचा परिणाम! तिचे सतत त्याला फोन करणे सुरू होतेच. त्यात तिन्ही कामाच्या बायका यायच्या बंद झाल्या. एरवी फक्त स्वयंपाकीण बाईने केलेल्या भाजीचे रिनोवेशन, गरम भाताचा कुकर व इतर काही स्पेशल पदार्थ ती करते. (सुगरण आहे माझी आई !चविष्ट स्वयंपाक करते अगदी!) पण आता अगदी सगळेच झाडूपोछा, भांडी, स्वयंपाक तिला करावे लागले. मला व माझ्या बहिणीला वाटायचं की कसं करेल ही? पण तिने हिंमतीने हळूहळू सगळी कामे करायला सुरुवात केली. जसजसे लॉकडाउनचे दिवस वाढायला लागले, तर माझी बहीण व तिचे मिस्टर म्हणाले की पोलिसांची परवानगी मिळते का बघू, तुम्ही आमच्याकडे या. पण तिने ठाम    नाही सांगितलं,कारण चेंबूर भाग जरा जास्त प्रभावित होता आणि इतके दिवस घर सोडून आवडत नाही, माझ्याकडे आली तरी जाण्याची घाई असते. आपल्या घरीच करमतं (सगळ्यांचं तसंच असतं म्हणा, माझं तर आत्ताच तसं झालंय).

आमचा फ्लॅट पहिल्या मजल्यावर आहे, तिला आम्ही सांगितलं की काही झालं तरी दार उघडून बाहेर जाऊ नको. मग दारालाच पिशवी बांधून ठेवली, त्यात दूधवाला दुधाची पिशवी ठेवायचा. बाकी कुणीही वर येत नव्हतं. कचरा वाली पण बंद! मग तिनेच वॉचमनला रोजचे ज्यादा पैसे ठरवून, तिचा रोजचा कचरा खाली ठेवलेल्या  डस्टबिन         मध्ये टाकण्याची सोय केली. जसजसे  लॉकडाउनचे दिवस वाढू लागले, तशी भाजी संपली, घरपोच भाजीसाठी, माझ्या मुंबईच्या मैत्रिणींनी मला बरेच नंबर पाठवले, पण प्रत्यक्षात भाजी घरी पोहोचत नव्हती. बरेचदा मुख्य मार्केट बंद हा प्रॉब्लेम असायचा. मला इथे खूप वाईट वाटायचं, कारण इथे दारावर काय, बाजारात काय भाजीच भाजी! तरी ती तक्रार करत नव्हती. करते मी ऍडजेस्ट, कांदे बटाटे आहेतच, भातांचे प्रकार करेन, तू नको काळजी करू, असं मलाच समजवायची! पण इतक्या उन्हाचं लिंबू,कैरी नाही. सरबत, पन्हंपण काही घेऊ शकत नाही. एरवी ती एकटी असूनही घरात सर्व भरलेलं असतं. पण आता काही वेळच मिळाला नाही. माझा मैत्रिणींशी कॉन्टॅक्ट करणं सुरू होतं . काही मैत्रिणी तर शाळा सोडल्यापासून भेटल्या नव्हत्या,पण तरी त्यांनीही आईला घरपोच भाजी फळे मिळावी म्हणून खूप प्रयत्न केला. शेवटी बरेच दिवसांनी एक जण तयार झाला. हुश्श! एका मैत्रिणीचा नातेवाईकच होता तो! तरी मे संपून जून सुरू झालाय,पण अजून कैरी काही तिला दिसली नाही.तसेच साधा चिवडा करायला कुरमुरे पाकिट मिळायला तयार नाही.असो.

    संध्याकाळची वेळ जरा हुरहुर लावणारी असते. म्हणून मी रोज संध्याकाळी तिच्याशी मनसोक्त गप्पा मारते. एरवी इतकं नियमित आणि तेही इतका वेळ बोलणं नसतं आमचं! कारण ती रोज बाहेर जाते, तर बिझी असते. (मी  तर फारच!)त्यांच्या गार्डनमध्ये सगळे सणवार मस्त साजरे होतात. चैत्रातलं हळदीकुंकू, डाळ पन्हे , संक्रांतीला तिळगुळ, कोजागिरीला आटीव दूध इ. आता अगदी घरात म्हणजे सोपं नसणार तिच्यासाठी!  घरात इतकी माणसं असून,आपल्या बर्‍यापैकी ऍक्टिव्हिटीज चालू असून  आपण कंटाळलो. तर तिला इतके महिने असं घरात बंद कसं वाटत असेल, असं मला रोज वाटत राहतं.

तिच्या गार्डन मधल्या काही लहान वयाच्या मैत्रिणींनीही, फोन करून विचारलं की काही हवं असेल तुम्हाला तर जरूर सांगा.पण सुरुवातीला अशी काही परिस्थिती होती की ती असं काही करण्याच्या फंदात पडली नाही. तसे शेजारी मदत करू शकतात, करतात. पण रोज त्यांना त्रास देणे योग्य नाही, म्हणून आई सर्व स्वतः मॅनेज करीत असते. एकदा सोसायटीच्या सेक्रेटरीने तिला औषधे,कोकम सरबत ,हिट स्प्रे इत्यादी वस्तू आणून दिल्या. असेच दिवस पुढे पुढे चालू आहे त.

      मे महिन्यात उन्हाने मात्र जरा त्रासली होती. एसी लावू नका, म्हणत होते सगळे! त्यामुळे उकाड्यातच सगळी कामं चालायची. नंतर खूप तापमान वाढल्यावर, लावायला लागली एसी थोडा वेळ! पेपर येत नसल्याने व व्हाट्सअप ही नाही, त्यामुळे जगाशी संपर्क काय तो टीव्हीवरच्या बातम्यांतून! त्या दिवसातून एकदा कशाबशा पाहू शकतो आपण! मग मीच शनिवार रविवारच्या लोकसत्ता पुरवणी मधलं तिला फोनवर सांगत राहाते. मी वाचत असलेल्या पुस्तकाबद्दलही! बहिणीशी व इतर नातेवाईकांशी फोनवर रोजच गप्पा चालतात. तिची खास मैत्रीण परांजपेमावशी पुण्याला अडकली होती, ती मुलुंडला परत आली, आईला भेटली नाही तरी आईला बरं वाटायला लागलं. (कसंअसतं ना माणसाच्या मनाचं?)

           काही दिवसांपूर्वी माझ्या बहिणीच्या विंगमध्ये अगदी शेजारी, वरच्या व खालच्या फ्लॅटमध्ये ही केसेस झाल्या. तर तिची विंग सील झाली. तिच्याशेजारी राहणाऱ्यांशी खूप जुने आणि चांगले संबंध आहेत. इतके वर्षे झाली तर आमचेही! त्यांच्याकडे थोडी क्रिटीकल सिच्युएशन तयार झाली. दुर्घटनाही घडली. तर आम्हाला सगळ्यांनाच खूप स्ट्रेस आला. तशातही ती कणखरपणे बहिणीला समजावत राहायची. (मनात बहिणीची सतत काळजी वाटत असूनही)

     प्रत्येक लाॅक डाऊन नंतर ,ती स्वतःला पुढच्या लॉक डाउन साठी मनाने तयार करायची. आता तिथे गार्डन, मैदाने उघडणार, या कल्पनेने तिला पुन्हा मनाला उभारी आलीये. म्हणते कशी, मी बाहेर केव्हा जायचं ते पाहीन, पण सर्व हळूहळू सुरु तर होतंय! परवा चक्रीवादळ झालं, पाऊस आला खूप जोरात, तर छत्री शोधून ठेवली आहे. जायचं तेव्हा जाईन बाहेर, पण छत्री हवी ना!  तर अशी आहे माझी लॉक डाउन मधली आई!