मेनी लाइव्हज मेनी मास्टर्स

 

"मेनी लाइव्हज मेनी मास्टर्स" हे मूळ इंग्रजी पुस्तक मध्यंतरी वाचायला मिळालं. याचे लेखक डॉक्टर ब्रायन वाईस हे मानसोपचार तज्ञ आहेत. यापूर्वी ७० च्या दशकात रेमंड मूडी यांनी त्यांच्या पुस्तकात अनुभव -मृत्यू समीपचे (near death experience) अशी नवी संज्ञा वापरून माणसांचा मृत्यूनंतरचा प्रवास मांडण्याचा प्रयत्न केला होता. त्यानंतर खऱ्या अर्थाने संपूर्ण तथ्यांसह हा विषय कुठे लिहिल्या गेल्याचे दाखले नाहीत. डॉक्टर ब्रायन वाईस यांनी प्रथम १९९४ मध्ये हे पुस्तक प्रकाशित केले. त्यानंतर २००८ पर्यंत त्याच्या बर्‍याच आवृत्ती निघालेल्या आहेत.

 डॉक्टर वाईस यांच्या कॅथरिन नावाच्या रूग्णेला विचित्र भयावह स्वप्ने पडण्याचा आणि जुनाट चिंता रोगाने ग्रासले होते. तिच्या उपचारासाठी डॉक्टर वाईस यांनी नेहमीचे मानसोपचार, औषधोपचार करूनही जेव्हा तिला आराम पडला नाही तेव्हा हिप्नोसिस चा वापर करण्याचे ठरवले. या उपचार पद्धती दरम्यान कॅथरीन चे पुनर्जन्माचे अनुभव- पूर्वजन्मातील घटना तिने सांगणे, त्या हजारो वर्षांपूर्वीच्या जवळपास सात वेगवेगळ्या जन्म काळाचे आजच्या तिच्या अस्तित्वाशी संबंध असणे, आणि या उपचार काळात तिचे हळूहळू या आजारातून बाहेर येणे असा संपूर्ण अनुभव या पुस्तकात वर्णिलेला आहे.

 डॉक्टर वाईस फ्लोरिडा येथील प्रथितयश मानसोपचार तज्ञ आहेत. कोलंबिया युनिव्हर्सिटी आणि येल मेडिकल कॉलेज मधून वैद्यकीय पदवी त्यांनी मिळवली आहे. मियामी मधील प्रतिष्ठित माऊंट सिनाई मेडिकल सेंटरच्या मानसशास्त्र विभागाचे ते अध्यक्ष आहेत .अनेक रिसर्च पेपर्स त्यांच्या अभ्यासातून लिहिलेले आहेत. दररोज अनेक मानस व्याधीने ग्रस्त  रुग्णांना ते उपचार देतात. त्यांच्या कॅथरीन च्या आजारावरचा अनुभव त्यांचेही आयुष्य कसे बदलत गेला हे या पुस्तकात वाचणे अतिशय रोमांचक अनुभव होता .

मृत्यूनंतरचे विश्व, पुनर्जन्माचे दाखले त्यातील गूढ,  आत्म्याचे अस्तित्व (मास्टर्स) असे  अनेक तर्कबुद्धीला न पटणाऱ्या विषयांबद्दल हे पुस्तक वेगळ्या पद्धतीने विचार करायला भाग पाडते.

 कॅथरीनचे  संमोहनातील उपचारांनी व्यक्त होणे, अचेतन मनातील अनुभव स्पष्ट नाव ,काळ, ठिकाणांसह सांगणे, यावर सुरुवातीला डॉक्टर वाईस यांचाही विश्वास बसला नव्हता .काही सिटिंग्ज नंतर जेव्हा तिच्या एका पूर्वजन्माविषयी सांगताना तिने डॉक्टर वाईस चा संबंध तिथे कसा होता, आज ज्या मित्र सुह्रदांनी तिला आग्रह पूर्वक त्यांच्याकडेच उपचारासाठी जाण्याचा सल्ला दिला, डॉक्टर वाईस यांच्या सध्याच्या फारशा माहीत नसलेल्या कुठल्याच पार्श्वभूमी बद्दल सविस्तर बोलणे ,डॉक्टर वाईस यांच्या वडिलांचा मृत्यू, पहिल्या अपत्याचा मृत्यू ,त्यांच्या वडिलांचे मूळ जुइश नाव जे कुणालाही ठाऊक असण्याचा संबंध नव्हता अशा बऱ्याच गोष्टींमुळे तसेच कॅथरिनचे पूर्वजन्मातील दाखले आणि दोन जन्मांच्या मधल्या अवस्थेत आत्मा ही संकल्पना, त्यांचे प्रकार विस्तृतपणे सांगणे या सगळ्यांमुळे पुस्तक वाचताना कुठेतरी तर्कबुद्धी पण गुंडाळून ठेवाविशी वाटते.

 घसा आवळल्यासारखे  अचानक भयावह अनुभव येणे, पाण्यात बुडण्याची भीती वाटणे ,जबरदस्त भय जाणवणे ही सगळी औषधांनी अठरा महिने कमी न झालेली लक्षणे जेव्हा संमोहन तंत्रामुळे कॅथरीन पूर्वजन्म आणि पुनर्जन्म या बद्दल सांगू लागली आणि प्रत्येक सिटिंग गणिक तिची ही लक्षणे कमी होताना दिसू लागली तेव्हा डॉक्टर वाईस यांनी त्यांच्या बारीक नोंदी ,काही ऑडिओ टेप्स बनवायला सुरुवात केली. संमोहित अवस्थेतून बाहेर आल्यावर कॅथरीनला ते फारसे ऐकण्याची इच्छा नसायची .शिवाय तिचे याबाबत काही प्रशिक्षण /पूर्व ज्ञानही नव्हते .ठरवून- रंगवून एखादी कथा सांगावी याची शक्यता त्यामुळे वाटत नाही .प्रत्येक सिटिंग चे वर्णन शहारे आणणारे मात्र आहे.

 डॉक्टर वाईस  यांनी कॅथरीन नंतर या तंत्राने वेगवेगळ्या १२ रुग्णांवर उपचार पद्धती वापरून त्यांच्यात सकारात्मक बदल घडल्याचे म्हटले आहे. यातील प्रत्येक रुग्णाने पूर्वजन्मीचे अनुभव सांगत त्यातील गूढता कमी करत त्याचा या जन्मातील संबंध दाखवत आजार कमी झाल्याचे दाखले दिले आहेत.

 प्रामुख्याने आधी अनेक जन्मात आपले अस्तित्व होते तसे पुढेही अनेक जन्म आपण घेत राहू हा समज त्यांना मृत्यूच्या भीती पासून लांब ठेवू शकतो आणि निर्भय, आनंदी आयुष्य देऊ शकतो हा संदेश डॉक्टर वाईस या पुस्तकातून देतात .मूळ पुस्तक एक अनुभव मिळवण्यासाठी नक्की वाचायला हवे.

~~वर्षा~~