Wednesday, December 15, 2021

Happiness is well organized!

 


Happiness is well organized... ! चक्रावलात नं?  तुम्ही म्हणाल आनंद हा असा संघटित करून किंवा आयोजित करून मिळण्याची गोष्ट आहे का? हो  अहो आहे तर! आश्चर्य वाटलं नं? 

शाळा, कॉलेजच्या मित्रमैत्रिणींना संघटित करून आपण असे अनुभव बर्‍याचदा घेतो. रियुनियन असे हल्लीचे नाव. किंवा एखादा कौटुंबिक, सामाजिक कार्यक्रम आयोजित करून आनंदाचा असा अनुभव आपण सगळेच घेत असतो. 
 पण रोजच्या जगण्यातला तोच तोचपणा , कंटाळा घालवायचा असेल ना तर असा well organized आनंद शोधता येतो, सापडतो, कळतो आणि खरोखरच आपण प्रफुल्लित होऊ शकतो. फक्त तशी नजर, तशी मनाची तयारी मात्र हवी हं! 

मला  असा अनुभव नुकताच आला. साध्याश्या उदाहरणादाखल सांगते, स्वयंपाकघरात सर्वात महत्वाचा आणि अगदी काॅमन असा प्रकार म्हणजे आपल्या सर्वांचा मसाल्याचा डबा! तो स्वच्छ धुवून त्यात आपले नेहमीचेच स्वयंपाकाला लागणारे जिन्नस भरले की काय आनंद होतो तो तुम्ही कधी अनुभवला आहे का? 'रोजचा' स्वयंपाक करायला काही दिवस नवा हुरूप देऊन जातो. इतकी वर्ष झालीत मसाल्याचा डबा भरते आहे पण त्याकडे बघण्याचा दृष्टीकोन मिळाला तो बहिणीच्या पोस्टमुळे. बहिणीने गृपवर असा मसाल्याच्या डब्याचा फोटो टाकला , कॅप्शन लिहले happiness is well organized... ,आणि सगळ्या बहिणींना आपआपल्या मसाल्याच्या डब्याचा फोटो टाका असा आग्रह करू लागली. मग काय त्यातल्या ज्यांना शक्य झाले त्यांनी टाकले फोटो. खरेतर त्यात काय एवढे विशेष  असणार नेहमीचेच जिरे, मोहरी, हळद, तिखट...पण नाही ,प्रत्येकीची डबा भरायची पध्दत वेगळी. मधला डबा  वेगवेगळया जिन्नसांचा होता. आपआपल्या चवीनुसार. एकीच्या डब्यात खडे मसाले होते. तेजपान, दालचिनी, इलायची, मिरे, लवंग...असे काही तर एकीच्या मधल्या डब्यात सुक्या लाल मिरच्या, एकीच्या मधल्या डब्यात हिंगाची छोटी डबी, मेथी दाणा असे काही. खरे तर याच सगळ्या जिन्नसांपासून सगळयाजणी पदार्थ बनवतात पण प्रत्येकीच्या हाताची चव वेगळी. असे कसे घडत असेल? हाताची चव त्या पदार्थात खरच उतरते की काय? यामागचे कारण  नीटसे कळत नाही एवढे मात्र नक्की. अगदी आपल्या प्रत्येकीच्या बोटांच्या ठशासारखीच प्रत्येकीच्या हाताची चव वेगळी. Happiness is the "secret sauce" that can help us be and do our best. 

फ्रिज ही अशीच एक वस्तू. प्रत्येक पदार्थाची जागा ठरलेली असली की शोधाशोध न करता हवी ती वस्तू, पदार्थ चटकन सापडते. पूर्वी फ्रिज नव्हते पण आजीचे दूधाचे,दह्याचे, तुपाचे जाळी असलेले कपाटच वेगळे असायचे. आईच्या पिढीपासून फ्रिज आले तिने ते well organized केले. कुठल्याही विद्यापीठातून डिग्री न घेता  आजी, आईने हे organization स्वतःच्या अनुभवातून शिकत शिकत आपल्या पिढीपर्यंत विनासायास पोहचवले. ओघानेच त्यातला आनंदही आपल्याला मिळत गेला. इथून पुढे काय होईल सांगता येत नाही. मूळात या well organized मध्ये आनंद असतो हे जरी समजले तरी खूप.

असाच अनुभव आला शू रॅकचा. फ्लॅटच्या बाहेर अनेक चपला, बुटांचे जोड ठेवलेले होते. अनेक दिवस. भलेही ते ओळीने मांडून असत  तरी पण पसरलेलेच. तिथली जागा झाडणे, पुसणे म्हणजे ते सर्व आत ठेवा पुसून झाले की पुन्हा व्यवस्थित मांडून ठेवा. किती वैताग. त्यात कोणी वेडेवाकडे काढून टाकणार. चप्पल बुटांचे पण हल्ली किती प्रकार...माॅर्निंग वाॅकचा वेगळा बूट, बाहेर जायच्या वेगळ्या चपला, सँडल,घरातल्या वेगळया. अबब काय हे प्रकार खेटरांचे. ते आवरता आवरता नाकीनऊ येतात. पण असे ते अचानक एक दिवस साध्याश्या शू रॅक मध्ये विराजमान झाले आणि एकदम फ्रेश वाटायला लागले. प्रत्येकाचे एक एक सेक्शन झाले आणि प्रसंगानुरूप घालण्याचे चप्पल जोडे सुखाने रॅकमधे नांदू लागले. खालची जागा सहज स्वच्छ करता येते. Well organized मधला आनंद सहजी मिळू लागला. गोष्ट छोटीशीच असते पण त्यातून मिळणारा आनंद खूप मोठा आणि कायमस्वरूपी असतो. इतक्या दिवसात इतकी छोटीशी गोष्ट लक्षात कशी काय आली नाही याचेच आश्चर्य वाटत राहते. विनाकारण त्रास, गैरसोय सहन करत होतो असे त्या शू रॅककडे पाहून वाटत होते. 

अशा सर्वच जागा असतात ज्या नीट आवरून ठेवल्या की कसे फ्रेश वाटते. पेपर, मुलांचे पसरलेले वह्या पुस्तक, कपडे...अरे देवा यादी न संपणारी आहे...हे सर्व करायला दिवाळी किंवा सणवार कशाला हवे ?हा आनंद, हा freshness नेहमीच अनुभवता येईल.
आनंदाचे प्रकार अनेक आहेत. निसर्ग निर्मित, मानवनिर्मित,  प्रासंगिक,  चिरकाल टिकणारे, काही क्षणभर मिळणारे...असे अनेक. तो क्षण आपल्याला पकडता आला की जमले...स्वतःला आनंदी, प्रवाही ठेवण्यासाठी गाणे/संगीत, बागकाम, लिखाण, वाचन,एखादा खेळ ,व्यायाम असे काहीतरी. जी क्रिया आपण अगदी मनापासून करतो त्यातून आपल्याला आनंदाचा अनुभव येतोच येतो. तसाच आनंद हा नीटनेटके काम करण्यातून पण मिळू शकतो. मनात कृतज्ञता आणि समाधान असले की छोट्या छोट्या गोष्टीतला आनंद आपल्याला सापडतो. So stay happy, healthy and enjoy your life . 

अंजली

Monday, December 13, 2021

पुन्हा विद्यार्थी होताना!..

 हे काय नवीनच!.....असं कदाचित वाटेल तुम्हाला पण एखादी गोष्ट मनात बराच वेळ घोळत असते पण ती साकार व्हायला योग्य वेळ यावी लागते .....!आणि माझ्या बाबातीत नेमकं तेच झालं. .

       Lockdown काळ सुरवातीला जरी बरा वाटला तरी हळू हळू बोअर व्हायला सुरुवात झाली होती .मनात प्रचंड भीती असल्याने बाहेरही कामापुरतच जाणं व्हायचं .  एकदाचा पहिला Lockdown  संपला आणि जरा वातावरण सुरळीत व्हायला सुरुवात झाली .अशातच एके दिवशी मी व स्वाती सहज गप्पा मारत असताना ओघातच M.A. करायच आहे गं अस बोलले अन् बस्!.... स्वाती म्हणजे काय, ती तर उत्साहाचा झराच आहे . म्हणते कशी चल उद्या ये माझ्या collegeला तिथून S.A.ला जाऊ व ॲडमिशन घेऊन टाकू .....!....मी तर बघतच राहीली .मनात विचार आला अगं मुली जानेवारी महिना सुरु आहे. मार्चमध्ये परीक्षाआहे आता इतक्या वेळेवर कशी ॲडमिशन होणार मुख्य म्हणजे  इतक्या कमी वेळात अभ्यास कसा होणार....! पण हे सगळं स्वगत मनात ठेवूनच शहाण्यासारख मी तिच्या सुचनांच पालन केलं आणि ठरल्याप्रमाणे दुसर्या दिवशी माझी ॲडमिशन अगदी तिच्याच मदतीने झाली सुद्धा !.....एकदम झटपट!.... त्यानंतर लगेच चिवचिवबाजारातून हातोहात पुस्तकेपण घेऊन दिली  

हसु नका पण आज तिच्यासोबत अगदी लहान झाल्यासारखं वाटत होतं. तीस बत्तीस वर्षानंतर पुन्हा एकदा अप्रुप वाटत होत ....पण मनातुन दडपणही आलं होतं. मनात सारख्या प्रश्नांच्या फेरी झडत होत्या .आपल्याला विषय समजेल कां? ........पहिलेसारखी आपल्याला स्मरणशक्ती साथ देईल कां? ......आणि मुख्य म्हणजे तीन तासाचा पेपर आपण लिहू शकू कां?....असे सगळे भयगंड मनात असतानाच पुन्हा स्वाती जणू काही मनकवडी असल्यासारखी .अर्चना काही काळजी करु नको आपण जी अभ्यासक्रमाला पुस्तके दिली आहेत ती मस्त मिळून वाचू व चर्चा करु .तुझ्या निमित्ताने मलाही माझ्या अभ्यासाचा सराव होईल .ठरल तर मग done ! ....असं म्हणून मी आपली घरी आणलेल्या दिनेशचंद्रांच्या गाइड वाचायला सुरुवात केली. अरे देवा !....वाचत तर होती............. पण काही विषयांची ती पुस्तकी भाषा त्यातील शास्त्रीय  विधानं ओssकी ठोssss कळत नव्हती. पुन्हा स्वातीची भेट घेण- बोलण हे सुरु झालं पण त्यातुन नवीनच गोष्ट घडली ती म्हणजे pkvत जाणे मस्त फेरफटका मारणे आणि एखाद्या निवांत ठिकाणी बसुन मी जे वाचलेल असेल त्यावर बोलणे,विषय समजवुन घेणे व चर्चा करणे. झाला अभ्यासाचा श्रीगणेशा झाला .मी व स्वाती तिच्या सोयीनुसार pkvची रपेट ठारवु लागलो . कधी pkv तर कधी तीचेच college अशा भेटीगाठी वाढल्या .अर्थात अभ्यासाठीच .पण कामं कधीच सरळ होत नसतात हे लक्षात आलं आणि मार्चची परिक्षा कधी एप्रिल ,कधी मे ,तरकधी जुन अशी लांबण लावत एकदाची जुनच्या टप्प्यात येऊन थडकली मधल्या काळात परीक्षालांबणीमुळे अभ्यास थंडावला होता तारीख कळताच पुन्हा पोटात गोळा आला आणि परत कंबर कसली  ही सगळी कोरोनाचीच कृपा होती .ह्या सगळ्या अनिश्चिततेच्या वातावरणातुन जाताना परत विद्यार्थी म्हणून मनात आले की ,आपलं ठीक आहे आपलं शिक्षण हे काही करिअरसाठी नाही तर केवळ हौसेसाठी आहे पण जी मुल भविष्य घाडविण्यासाठी या परीक्षांना बसली आहेत त्यांचा जीव किती टांगणीला असेल! ......त्यात नवीनच प्रकरण म्हणजे आमच्या online वर्गाला सुरुवात झाली. हा मला परत एक नवा अनुभव मिळणार होता ह्या माझ्या नव्या विद्यार्थीदशेतला........! मनात खुप स्वप्न रंगवण सुरु होते .आपल्याला प्रत्यक्ष प्रा.कडून विषय कळेल आपण किती वर्षांनी हा आनंद घेऊ छान विषयानुरुप माहितीचा खजिना आपल्या झोळीत पडेल. पण कसच काय नि कसच काय जणू फुगवलेल्या फुग्याची पिन टोचून हवा निघावी तस माझं नेमकं झालं. 
वाङमय पारंगतच्या प्राध्यापिका ,आपण मराठी वाडमयाचे विद्यार्थी आहात अस जेव्हा म्हणू लागल्या तेव्हा अख्खी पृथ्वी गरगर फिरु लागली.हे धरणीमाते पोटात घे गं आई ! ............असं झालं

असो ,  आता online वर्ग आणि त्यातल्या गमतीजमती म्हणजे फक्तच उपस्थिती दाखवून मस्त झोप काढणे किंवा म्युटवर राहून घरातील कामे करणे इ.............!अशातर्हेच्या अभ्यासाला काय ती गती असणार ,पण माझा माझा अभ्यास  मी सुरुच ठेवला आणि नाही हो करता करता एकदाची परीक्षेची तारीख जवळ येऊन ठेपली. परीक्षा म्हंटल की  पोटात गोळा येणारच त्यातुन ही online म्हणजे perfect वेळेला enterहोण वेळेच गणित सांभाळून बरोबर वेळ संपताच पेपर सबमिट करणं त्याचा पुन्हा screeshot काढणं ह्या  सगळ्या  गोष्टी स्वातीच्या मार्गदर्शनाखाली पार पडल्या .हे सगळे द्राविडीप्राणायाम  करुन सुद्धा नेमकी माशी शिंकलीच .!......एक दिवस दुपारी चार वाजता अचानक फोन खणखणला आणि तुम्ही दोन तासात असायनमेंट सबमिट करा !.............झालं दरदरुन घाम फुटलेली मी उद्या अकरापर्यंत  दिले तर चालेलकां? म्हणून विचारले तर हिरवी झेंडी मिळाली .हुssssश्श करत पाच पानाचे असायनमेंट  लिहायला बसले  एकाबैठकीत पूर्ण केले व दुसर्या दिवशी अगदी सांगितल्या वेळेत दिले. पण तत्पूर्वी सरांना मी पेपर सबमिटचा screeshotही दाखवला पण ते मला एखाद्या शाळेतल्या विद्यार्थीनी सारखे खडसावत होते. मनात म्हंटल गप्प बसा आता ........उखळात मुंडक घातल आहे नं मग ते ठेचणारच!  अन् गपगुमान घरी आले अन् निदान नापासचा रिझल्ट लागणार नाही या खुशीत दुपारची मस्त झोप काढली .आता विद्यार्थी म्हंटले की झोपेच समीकरण ठरलेलच!......... हो की नाही............!.!!